Forma Numaralarının Tarihi
Futbolda forma numaraları, temel olarak saha içindeki oyuncuları ayırt etmek etmeye yarasa da forma numaraları ortaya çıktığı günden bugüne bazı mevkilerle de özdeşleşmiş ve pozisyonları tarif etmek için kullanılmıştır.
Örneğin bir takımın 9 numara ihtiyacından bahsedildiğinde, bunun forvet pozisyonunda oynayabilecek bir oyuncu olduğundan şüphe yoktur.
Kaleciler genellikle 1 numaralı formanın sahibi olurken, orta sahanın mücadeleci oyuncuları 6; daha yaratıcı ve iki yönlü olanı ise 8 numarayı taşır.
10 numaranın takımın en yetenekli oyuncusuna verilmesi ise birçok kulüp için bir geleneği temsil etmektedir.
Forma Numaraları Nasıl Ortaya Çıktı
Futbolcuların sırtlarında numaralarla sahaya çıkmasının tarihi, 1911 yılına kadar uzanıyor. Bilinen ilk numaralı formalar, Avustralya temsilcileri Sydney Leichardt ve HMS Powerful tarafından kullanıldı.
Avustralya’da kullanılan bu sistemin Avrupa’ya girişi de futbolun merkezi İngiltere’den oldu. 23 Mart 1914’te oynanan English Wanderers - Corinthians maçında futbolseverler, sahadaki futbolcuları arkalarındaki numaralarından ayırdı.
Milli takımlar arasında ise Arjantin’in İskoç takımı Third Lanark karşısında formalarında numaralarla çıktığı görüldü. Bu anlamda Arjantin, forma numarası kullanan ilk ülke olarak tarihe geçti.
Üst düzey futbolda numaraların ortaya çıktığı maçlar ise 25 Ağustos 1928’de oynanan The Wednesday – Arsenal ve Chelsea – Swansea Town arasındaki mücadeleler oldu.
1933 FA Cup finalinde Everton ve Manchester City’nin numaralı formaları kullanması ise bu uygulamanın kalıcı olacağının en güçlü işaretiydi.
Pozisyona Göre Numara
Uygulamanın ortaya çıktığı ilk günlerde forma numaraları yalnızca 1-11 arasında seçiliyor ve mevkilere göre dağıtılıyordu.
Buna göre forma numaralarının dağılımları (o günün pozisyonlarına göre) şu şekildeydi:
1-Kaleci
2-Sağ arka
3-Sol arka
4-Sağ orta saha
5-Merkez orta saha
6-Sol orta saha
7-Sağ kanat
8-Hücumcu orta saha
9-Santrafor
10-Hücumcu orta saha
11-Sol kanat
Numaralar Zorunluluk Oldu
O dönem İngiltere’nin en üst düzey organizasyonu The Football League, 1939 – 1940 sezonundan itibaren numara kullanımını zorunlu hale getirdi.
Ancak numaraların dünya çapında kullanılmaya başlanması ise 1950 FIFA Dünya Kupası’nda oldu. Örneğin o güne kadar bu uygulamayı kullanmayan Brezilya bile, 1950’deki turnuvaya numaralı formalarıyla gelmek zorunda kaldı.
1993’e kadar her futbolcunun 1-11 arası numaralandırması uygulaması büyük çoğunluğuyla devam etse de bu yılda FA tarafından numaralara serbestlik getirildi. Buna göre artık her futbolcu bir numara seçecek ve sezon boyu o numarayı kullanacaktı.
Bunun ilk kez uygulandığı maç Arsenal ve Sheffield arasındaki 1993 Lig Kupası finaliydi.
2000’li yılların başından itibaren Avrupa’nın çoğu üst düzey liginde numaraların kullanımı zorunlu hale geldi.
Günümüzde ise forma numaraları oyuncularının kimliklerinin bir markasına dönüşerek ikonikleşti.
